De lessen van 567 hybrides in één project
Met een duurzame opplus van 567 huurwoningen in Diemen heeft installateur Bonarius haar eerste grote hybride operatie achter de kiezen; tot op heden grootste van het land. Een opmaat voor wat veel corporaties en haar installateurs staat te wachten. Kan de warmtepomp bijvoorbeeld mee in de onderhoudscyclus van de cv-ketel?
Bij deze huurwoningen van Bouwinvest zijn de hybride toestellen van Daikin/Intergas, Vaillant en Remeha toegepast, deels in combinatie met de dakkap van Cox Geelen, deels in combinatie met vervanging van radiatoren en allemaal in combinatie met waterzijdig inregelen. IDEA Nederland tekende voor het advieswerk.
Het project werd vier jaar geleden ingezet, omdat institutioneel belegger Bouwinvest voor 2030 haar hele woningbezit naar energielabel A wilde tillen. Bouwinvest bezit ongeveer 20.000 woningen in Nederland. “Kijkend naar de klimaatdoelstellingen van 2050 zetten we in op een gasvrije portefeuille in 2045”, vertelt Emile van Doorn van Bouwinvest.
De woningen in Diemen, allemaal gebouwd na 1990, waren een goede prooi voor deze doelstelling. De luxe huurwoningen zijn qua isolatie van een dusdanig niveau dat zonder bouwkundige ingrepen, met een hybride warmtepomp en de toevoeging van vraaggestuurde mechanische ventilatie het A-label al gehaald wordt. De warmtepomp pakt het gros van het benodigde verwarmingsvermogen: de HR-ketel vangt de winterse pieken op, en levert tapwater. Een prima project om ervaring op te doen met hybrides, want qua comfortniveau zijn weinig uitdagingen te verwachten.
Verschillende merken
Huisinstallateur Bonarius uit Zwanenburg, specialist op het gebied van service en onderhoud van huurwoningen ging samen met adviseurs rekenen aan de woningen. Erik Bek van IDEA Nederland schoof in 2018 aan bij dit project: “Het voordeel van deze woningen is dat ze relatief jong zijn, waardoor het ambitieniveau label A met een hybride haalbaar is. We zijn gaan testen bij 100 woningen met de Daikin/Intergas combinatie, waarvan we er een aantal hebben gemonitord.”
Bonarius, vaste installatiepartner van Bouwinvest, mocht het project gaan uitvoeren. Mede-eigenaar Herman van Heusden: “We hebben een zevental fabrikanten aangeschreven om op basis van technische specificaties en prijzen dit project te gaan maken. Uiteindelijk zijn hier hybrides van Daikin/Intergas, Remeha en Vaillant toegepast.”
Rijtjeswoning en hoekwoningen
In de rijtjeswoningen zijn de Daikin Altherma (met cv-ketel van Intergas) en Remeha Elga Ace van respectievelijk 5 en 4 kW toegepast. Voor de hoekwoningen was iets meer verwarmingsvermogen nodig. Hier is de aroTHERM-warmtepomp van 8 kW geplaatst. Dit toestel heeft dan wel weer een buffervat nodig. De belangstelling van huurders bleek goed, zelfs voordat de gasprijzen door het plafond gingen. Dat kwam vooral omdat Bouwinvest geen huurverhoging doorvoerde. De plaatsing van de hybride zorgt voor minder gasverbruik, maar wel meer elektraverbruik. Maar de woningen waren allemaal eerder al voorzien van pv-panelen.
De mechanische ventilatieboxen zijn vervangen door ComfoFans van Zehnder, voorzien van vraagsturing. Dit betekent dat naast de standaard afvoer vanuit keuken, toilet en badkamer ook sensoren geplaatst zijn in de hoofdslaapkamer en woonkamer.